Çift Katlı Otobüsler Türkiye’de Neden Yer Edinemedi?

bencede

New member
seneler içerisinde yaşanan teknolojik gelişmeler, insanların hayatını büyük çapta değiştirdi; ulaşım da bunlardan biri. Bundan yıllar evvel uçak bulmak ve birkaç saat içerisinde kent değiştirmek pek de kolay değildi, otomobile ulaşmak ise lükstü. Hal bu biçimde olunca da bilhassa de kentler ortası ulaşım, bugün bile çoğunlukla tercih edilen otobüslerle sağlanıyordu.

Bundan 30-40 yıl evvel otobüsler de bugünkü üzere değildi. Motorlardaki ilkelliği bir kenara bırakacak olursak, konforlu da değillerdi. Lakin o senelerda dikkat çeken bir durum vardı: Çift katlı otobüsler… Bugün hurdalık haricinde bir yerde nazaranmeyeceğiniz çift katlı otobüsler, 1986 yılı prestijiyle Türkiye’de de kullanılmaya başlamıştı. Pekala ne oldu da çift katlı otobüsler Türkiye’de tutmadı?

Çift katlı otobüsler, Türkiye’ye birinci kere 1986’da geldi.


*Türkiye’ye gelen birinci çift katlı otobüs: Setra S 228 DT.

Günümüzde hala hizmet vermekte olan Varan Turizm, Türkiye’ye birinci sefer çift katlı otobüs getiren şirket olarak tarihe geçmişti. Takvimler 1986 yılını gösteriyordu ve “Setra S 228 DT” isimli bu çift katlı otobüs, o yıllar için eşsiz kabul ediliyordu. Hatta çift katlı otobüse binmek, halk içinde itibar sorunu olarak görülmeye başlamıştı. Hal bu biçimde olunca Varan Turizm ile bir arada öteki kentler ortası nakliyat şirketleri, hem Setra S 228 DT tıpkı zamanda Neoplan Skyliner üzere çift katlı otobüsleri Türkiye pazarına sokmaya başladılar.

Çift katlı otobüsler, sahip oldukları yükseklik niçiniyle çok güzel görünümler sunuyordu. O denli ki Türkiye’ye gelen birinci çift katlı otobüs Setra S 228 DT, tam 4 metre yüksekliğindeydi. bu biçimdelikle kentler ortası seyahat yapmak, üst katın bilhassa de ön sıralarında eşsiz bir tecrübe sunmuş oluyordu. Lakin çift katlı otobüslerin birtakım dezavantajları da vardı.

Üst kat yüksekliği 1,68 metreydi.


Çift katlı otobüsler dışarıdan bakınca devasa boyutlara sahip olsalar da içerideki durum farklıydı. bir daha S 228 DT üzerinden örnek verecek olursak; bu otobüsün üst kat yüksekliği sırf 1,68 metreydi. Yani 1,80 metre uzunluğundaki bir bireyin bu otobüste dimdik yürüme imkanı yoktu. Bu ortada; otobüsün alt kat yüksekliği ise 1,80 metreydi. Yani pek de konforlu değillerdi.

Çift katlı otobüslerin tek dezavantajı kat yükseklikleri değildi. Bu otobüslerde üst kata çıkmaya yarayan merdivenler de çok dar ve dikti. Hal bu biçimde olunca da üst kata çıkmak, sözün tam manasıyla zulüm oluyordu. Konforsuzluk, bu otobüslerin ülkemizde tutmamasına yol açan konulardan biriydi. Lakin tek niye bu değildi.

Mercedes-Benz O403, çift katlı otobüslerin yerine geçmeye başladı.


Alman araba devi Mercedes-Benz, 90’lı yılların başında O403 isimli yolcu otobüsünü piyasaya sürdü. Bu ve bunun üzere modeller, o devirler için daha çağdaş bir biçimde üretilmişlerdi ve maliyet durumuna bakılıdığı vakit daha yeterli durumdaydılar. Hem daha konforlu tıpkı vakitte daha az masraflı olan otobüsler, vatandaşlar ile nakliyat şirketleri için gözde olmaya başladı. Hal bu biçimde olunca da çift katlı otobüsler, kentler ortası seyahatler yerine kent içi ulaşımda kullanılmaya başladı.

Çift katlı otobüslerin kent ortasında kullanması, sonlarının gelmesine yol açtı!


Şehirler ortası seyahatlerden çekilen çift katlı otobüsler, başta İstanbul olmak üzere Ankara ve İzmir gibi kentlerde kullanıldı. Fakat bu kere de diğer bir sorun patlak verdi. O denli ki çift katlı otobüsler, temelinde kentler ortası seyahatler için tasarlanmışlardı. Kent içi kullanımda ise sık sık dur-kalk yapmak gerekiyordu. Bunun doğal bir kararı olarak da aslına bakarsanız yorgun olan otobüsler, arıza vermeye başladılar. Çift katlı otobüsler, şimdilerdeyse daha epey turizm hedefiyle kullanılıyor ve sayıları da pek az…

Peki başka ülkelerdeki durum ne?

Çift katlı otobüsler, pek çoğunuzun bildiği üzere İngiltere’nin gelenekselleşmiş ulaşım araçları ve hala da etkin olarak kullanılıyorlar. Ayrıyeten diğer Birleşik Krallık ülkelerinde de çift katlı otobüsler kullanılıyor. Öte yandan; Berlin üzere kimi Avrupa ülkelerinde de çift katlı otobüsler görmek mümkün. Fakat bir epey yerde tercih edilmiyorlar. Bunun birkaç sebebi var.


Çift katlı otobüslerin yüksek araçlar olduğunu aslına bakarsanız söylemiştik. İşte bu gerçeklik, bir epey ülkede sorun yaratıyor. Trafik lambaları ve köprüler, çift katlı otobüsler için uygun olmayabiliyor. Ayrıyeten olağan bir yolcu otobüsünden epey daha fazla kişiyi taşıyabilen çift katlı otobüslerin dur-kalk mühleti de pek uzun. Hal bu biçimde olunca da mahallî idareler, çift katlı otobüsler yerine körüklü modelleri tercih ediyorlar. bu biçimdelikle hem kaza riski azalmış oluyor birebir vakitte dur-kalk müddeti kısalıyor.
 
Üst