bencede
New member
Bu sisteme “Center-Lock” yani kabaca çevirirsek “merkezden kilitli” diyebiliriz. Yarış sırasında lastiklerin değişimi fazlaca uzun süreceğinden, jant ile birlikte değişim yapmak zorunda kalıyorlar. Jantın değişimini de en süratli yapmanın usulü bahsetmiş olduğumiz “Center-Lock” tekniği. Bu sistem yardımıyla yarış otomobilleri pit stoplarını hayli daha süratli bir biçimde bitirip yarışlarına devam edebiliyorlar.
Aslında düşünürsek, ömrümüzde biroldukca süreci hızlandırabilecek bu sistemi kullanmak mantıklı gelebilir. Lastikçilerde daha az vakit harcar, bijon masraflarımız düşerdi örneğin. Yolda yaşanan bir aksaklık kararı lastik değiştirmek gerektiğinde jantı epey daha süratli söküp takabiliriz aslında. Yarış otomobilleri süratli değişim yapabiliyorsa biz niye yapamayalım ki? İşte birazdan niye yapamayacağımızı okuyacaksınız…
Eğer form değiştirebilen anahtar kadrolarını icat etmediyseniz bunu kullanamazsınız çünkü “Center-Lock” bijonlar sırf özel ekipmanlar sayesinde kullanılabilir.
Şu anda araçlarımızda kullandığımız standart bijonlar, metrik standartlarında anahtar ölçüleri kullanır. Bu yüzden sırf otomotiv için geliştirilmemiş sıradan aletlerle de gerekirse sökümü ve grubu yapılabilir. Fakat “Center-Lock” bijonların özel bir diş yapısı ve boyutu olduğundan etrafta bulabileceğiniz rastgele bir aletle müdahale edemezsiniz. Bu yüzden bu sistemi günlük araçlarımızda kullanmak pratik olmamasının yanında, acil durumlarda işinizi hayli zorlaştırabilir.
Aranızda yeşil dev “Hulk” yoksa şayet, bu bijonları sıkmanız bir çok sıkıntı olacaktır.
Formula 1 yahut gibisi yarış serilerinde, pit grubu, jantları yerinden sökmek için tabanca gibisi özel araçlar kullanırlar. Bu tabancalar Center-Lock bijonları sökmek için özel olarak tasarlanmış hava basıncıyla çalışan fazlaca kuvvetli darbeli tabancalardır. Bu tabancaların çalışmasını sağlayan kuvvetli hava kompresörleri ve tabancanın dişli yapısıyla bu aletler muazzamtorkdeğerlerine ulaşabilir. Bu sayede dört-beş bijonun uygulaması gereken torku bu bijonlar tek başına janta uygulayabilir ve jant sıkıntısız bir biçimde göbeğe bağlı kalabilir.
Bir elin nesi var, iki elin sesi var…
Formula 1 araçları her yarıştan evvel, daha sonra hatta yarış esnasında bile daima olarak hassas kontrollerden geçer ve her şeyin düzgün çalıştığı teyit edilir. Bu hassas denetimlere doğal ki Center-Lock bijonlarımız da dahil. Lakin günlük otomobillerimizde bu biçimde bir denetim kelam konusu olmamakla birlikte birçok kullanıcı lastiklerini bile patlayana kadar değiştirmiyor. Bu da ortaya epeyce bariz bir sorun ortaya çıkarıyor.
Eğer olur da jantınızdaki tek bijonunuzda bir arıza yahut sorun olursa jantınızı ve lastiğinizi araca bağlayan tek şeyi kaybedersiniz ve sonuçlarını eminim sizler de düşünmek istemezsiniz. Bu yüzden günlük araçlarda birden çok bijon bulunması size bir nevi garanti sağlar, beş bijonlu aracınızda bir bijon sorun çıkarsa bile öteki dört bijon bakılırsavi tamamlamak için hala orada, jantı araçla bir ortada tutuyor olacaktır.
“Peki trafiğe çıkan araçların hiç birinde mi Center-Lock bijon yok?” derseniz şayet, alışılmış ki var. Buna hoş bir örnek Porsche 911 GT3 RS olabilir örneğin. Kendileri “pist oyuncağı” diye nitelendirebileceğimiz Porsche 911 familyasının tek bir iş için özelleştirilmiş hali, pistlerde en kısa cins müddetini elde etmek. İşte bu yüzden fabrikadan müsabakaya hazır bu araba, hafifçeletilmiş jantlarıyla birlikte Center-Lock bijonlarla geliyor ve bu birebir Formula 1 araçlarında olduğu üzere süratli değişim yapma imkanı sunuyor.
Bu yazımızda Center-Lock bijonların niye günlük araçlarımızda kullanmadığımızdan bahsettik, o yüzden tekrar yarış izledikten daha sonra arkadaşlarınız bir buluş yaptığını düşünüp bunu günlük araçlara uygulama fikrine kapılırsa, niye yapamayacağını anlatabilirsiniz.
Aslında düşünürsek, ömrümüzde biroldukca süreci hızlandırabilecek bu sistemi kullanmak mantıklı gelebilir. Lastikçilerde daha az vakit harcar, bijon masraflarımız düşerdi örneğin. Yolda yaşanan bir aksaklık kararı lastik değiştirmek gerektiğinde jantı epey daha süratli söküp takabiliriz aslında. Yarış otomobilleri süratli değişim yapabiliyorsa biz niye yapamayalım ki? İşte birazdan niye yapamayacağımızı okuyacaksınız…
Eğer form değiştirebilen anahtar kadrolarını icat etmediyseniz bunu kullanamazsınız çünkü “Center-Lock” bijonlar sırf özel ekipmanlar sayesinde kullanılabilir.
Şu anda araçlarımızda kullandığımız standart bijonlar, metrik standartlarında anahtar ölçüleri kullanır. Bu yüzden sırf otomotiv için geliştirilmemiş sıradan aletlerle de gerekirse sökümü ve grubu yapılabilir. Fakat “Center-Lock” bijonların özel bir diş yapısı ve boyutu olduğundan etrafta bulabileceğiniz rastgele bir aletle müdahale edemezsiniz. Bu yüzden bu sistemi günlük araçlarımızda kullanmak pratik olmamasının yanında, acil durumlarda işinizi hayli zorlaştırabilir.
Aranızda yeşil dev “Hulk” yoksa şayet, bu bijonları sıkmanız bir çok sıkıntı olacaktır.
Formula 1 yahut gibisi yarış serilerinde, pit grubu, jantları yerinden sökmek için tabanca gibisi özel araçlar kullanırlar. Bu tabancalar Center-Lock bijonları sökmek için özel olarak tasarlanmış hava basıncıyla çalışan fazlaca kuvvetli darbeli tabancalardır. Bu tabancaların çalışmasını sağlayan kuvvetli hava kompresörleri ve tabancanın dişli yapısıyla bu aletler muazzamtorkdeğerlerine ulaşabilir. Bu sayede dört-beş bijonun uygulaması gereken torku bu bijonlar tek başına janta uygulayabilir ve jant sıkıntısız bir biçimde göbeğe bağlı kalabilir.
Bir elin nesi var, iki elin sesi var…
Formula 1 araçları her yarıştan evvel, daha sonra hatta yarış esnasında bile daima olarak hassas kontrollerden geçer ve her şeyin düzgün çalıştığı teyit edilir. Bu hassas denetimlere doğal ki Center-Lock bijonlarımız da dahil. Lakin günlük otomobillerimizde bu biçimde bir denetim kelam konusu olmamakla birlikte birçok kullanıcı lastiklerini bile patlayana kadar değiştirmiyor. Bu da ortaya epeyce bariz bir sorun ortaya çıkarıyor.
Eğer olur da jantınızdaki tek bijonunuzda bir arıza yahut sorun olursa jantınızı ve lastiğinizi araca bağlayan tek şeyi kaybedersiniz ve sonuçlarını eminim sizler de düşünmek istemezsiniz. Bu yüzden günlük araçlarda birden çok bijon bulunması size bir nevi garanti sağlar, beş bijonlu aracınızda bir bijon sorun çıkarsa bile öteki dört bijon bakılırsavi tamamlamak için hala orada, jantı araçla bir ortada tutuyor olacaktır.
“Peki trafiğe çıkan araçların hiç birinde mi Center-Lock bijon yok?” derseniz şayet, alışılmış ki var. Buna hoş bir örnek Porsche 911 GT3 RS olabilir örneğin. Kendileri “pist oyuncağı” diye nitelendirebileceğimiz Porsche 911 familyasının tek bir iş için özelleştirilmiş hali, pistlerde en kısa cins müddetini elde etmek. İşte bu yüzden fabrikadan müsabakaya hazır bu araba, hafifçeletilmiş jantlarıyla birlikte Center-Lock bijonlarla geliyor ve bu birebir Formula 1 araçlarında olduğu üzere süratli değişim yapma imkanı sunuyor.
Bu yazımızda Center-Lock bijonların niye günlük araçlarımızda kullanmadığımızdan bahsettik, o yüzden tekrar yarış izledikten daha sonra arkadaşlarınız bir buluş yaptığını düşünüp bunu günlük araçlara uygulama fikrine kapılırsa, niye yapamayacağını anlatabilirsiniz.