bencede
New member
Tankerler su, gaz veya çeşitli unsurlar taşıyan araçlardır. Tanker adında aynı misyona sahip olan gemiler olsa da bugünkü odağımız karayollarındaki tankerler. Sıvı yahut gaz taşıyan tüm tankerler ek üretim maliyetlerine karşın silindirik yapıda üretiliyorlar.
Tankerler en nihayetinde bir araçtır ve yollarda şerit içerisinde gidebilmelidirler. ötürüsıyla diğer tüm nakliyecilik araçları gibi ince ve uzun yapıda olmalıdır. hem de hem güvenlik tıpkı vakitte yönetmelikler gereği belli yüksekliği geçemezler. Bu koşullar altında tankerler için en ülkü biçim silindirdir.
Silindir halinde olmasının en sıradan sebebiyle başlayalım: İçindeki sıvıyı tamemen boşaltmak.
Tankerin silindirik yapısı, boşaltma sırasında içerisindeki sıvıyı en alt düzeyinde bir çizgi halinde toplanmasını sağlar. Bu çizgi üstündeki en ufak bir eğim de istenilen noktadaki vanaya içerisindeki tüm sıvıyı yönlendirebilir.
Eğer tankerler konteyner şeklinde yapılsaydı kenar ve köşelerde kalacak sıvıya erişim mümkün olmayacaktı.
Silindirik yapının bir öteki avantajı, daha yüksek basınçta gaz depolayabilmek.
Tankerler sıvı haricinde çeşitli gazları da yüksek basınçta taşımaktadırlar. İçerisinde basınç bulunan dairesel yapılar, yalnızca eksenel germe kuvvetine maruz kalırken, köşeli yapılar ek olarak bükülmeye de karşı koymaya çalışırlar. Bu yüzden dairesel yapılar basınca daha sağlamdır.
Aynı sebepten; basınçlı gazları depolamak konusunda küre biçimi, silindirden üstün olsa da, küre biçiminde tankerler üstte bahsetmiş olduğumiz niçinlerden dolayı pek uygulanabilir değiller.
Peki nedir bu dalgakıranlar ve ayakta seyahat ederken tutunmamızla ne ilgisi var?
Bir toplu taşıma otobüsünde olduğumuzu ve ayakta seyahat yaptığımızı düşünelim. niye tutunuruz? Sonuçta tutunmasak da otobüsün kapıları kapalı olduğu sürece otobüsün ortasında kalmaya ve gayemize yanlışsız ilerlemeye devam edebiliriz. Lakin otobüs ivmelenirken savrulmamak, daha doğrusu savrulup hasar almamak için tutunuruz.
Yolculuk sırasında tutunup tutunmamamız, bize tesir eden kuvvetleri değiştirmez lakin üzerimizdeki tesirlerini bir çok değiştirebilir. Bu durum fizikteki momentumun korunumu kanunuyla açıklanabilir.
En özet haliyle; tutunmamanız ve otobüs ortasında savrulup etrafa çaprmanız durumunda size epeyce hayli kısa bir vakit diliminde –anlık olarak– uygulanacak etkiyi, tutunarak vakte yaymış oluyorsunuz. Kaldıramayacağımız kadar ağır bir yükü kesimlere ayırıp daha uzun müddette fakat çarçabuk taşımak da bu durumun bir başka örneği olabilir.
Şimdi bir de otobüs açısından düşünelim. Otobüs içerisinde sabitlenmeyen her şey (siz de dahil), ivmelenme sırasında etrafa savrulur. Bu durum sadece savrulan cisim için değil, otobüs için de tehlikelidir. Zira hem otobüse hasar verebilir birebir vakitte otobüsün hareketini etkileyecek seviyede olup kazaya sebep olabilir.
Tankerlerdeki dalgakıran da büsbütün birebir mantığa dayanmaktadır.
Dalgakıran bulunmayan bir tankerin içerisindeki sıvı, ivmelenme sırasında tankerin içerisinde özgürce hareket edebilecek ve tankerin iç duvarlarına süratle çarpacaktır.
Tonlarca sıvı taşıyan bir tanker, ani fren yaptığında içerisindeki sıvı birinci anlarda tankere hiç bir tesirde bulunmaz ve öne hakikat yığılmaya başlar.
Ta ki sıvı artık tankerin önünde gidecek bir yer bulamayana kadar. Bu sırada frenleme yapan tanker güya gerisinden bir araç çarpmışçasına öne atılır ve bu durum çok risklidir.
Dalgakıranlar, içerideki sıvının ivmelenme anında toplu biçimde ivmeye karşıt taraftaki tesirlerini hafifçeletirler. Aynı ölçüdeki etkiyi vakte yayarak daha stabil bir hareketi mümkün kılarlar.
Tankerler en nihayetinde bir araçtır ve yollarda şerit içerisinde gidebilmelidirler. ötürüsıyla diğer tüm nakliyecilik araçları gibi ince ve uzun yapıda olmalıdır. hem de hem güvenlik tıpkı vakitte yönetmelikler gereği belli yüksekliği geçemezler. Bu koşullar altında tankerler için en ülkü biçim silindirdir.
Silindir halinde olmasının en sıradan sebebiyle başlayalım: İçindeki sıvıyı tamemen boşaltmak.
Tankerin silindirik yapısı, boşaltma sırasında içerisindeki sıvıyı en alt düzeyinde bir çizgi halinde toplanmasını sağlar. Bu çizgi üstündeki en ufak bir eğim de istenilen noktadaki vanaya içerisindeki tüm sıvıyı yönlendirebilir.
Eğer tankerler konteyner şeklinde yapılsaydı kenar ve köşelerde kalacak sıvıya erişim mümkün olmayacaktı.
Silindirik yapının bir öteki avantajı, daha yüksek basınçta gaz depolayabilmek.
Tankerler sıvı haricinde çeşitli gazları da yüksek basınçta taşımaktadırlar. İçerisinde basınç bulunan dairesel yapılar, yalnızca eksenel germe kuvvetine maruz kalırken, köşeli yapılar ek olarak bükülmeye de karşı koymaya çalışırlar. Bu yüzden dairesel yapılar basınca daha sağlamdır.
Aynı sebepten; basınçlı gazları depolamak konusunda küre biçimi, silindirden üstün olsa da, küre biçiminde tankerler üstte bahsetmiş olduğumiz niçinlerden dolayı pek uygulanabilir değiller.
Peki nedir bu dalgakıranlar ve ayakta seyahat ederken tutunmamızla ne ilgisi var?
Bir toplu taşıma otobüsünde olduğumuzu ve ayakta seyahat yaptığımızı düşünelim. niye tutunuruz? Sonuçta tutunmasak da otobüsün kapıları kapalı olduğu sürece otobüsün ortasında kalmaya ve gayemize yanlışsız ilerlemeye devam edebiliriz. Lakin otobüs ivmelenirken savrulmamak, daha doğrusu savrulup hasar almamak için tutunuruz.
Yolculuk sırasında tutunup tutunmamamız, bize tesir eden kuvvetleri değiştirmez lakin üzerimizdeki tesirlerini bir çok değiştirebilir. Bu durum fizikteki momentumun korunumu kanunuyla açıklanabilir.
En özet haliyle; tutunmamanız ve otobüs ortasında savrulup etrafa çaprmanız durumunda size epeyce hayli kısa bir vakit diliminde –anlık olarak– uygulanacak etkiyi, tutunarak vakte yaymış oluyorsunuz. Kaldıramayacağımız kadar ağır bir yükü kesimlere ayırıp daha uzun müddette fakat çarçabuk taşımak da bu durumun bir başka örneği olabilir.
Şimdi bir de otobüs açısından düşünelim. Otobüs içerisinde sabitlenmeyen her şey (siz de dahil), ivmelenme sırasında etrafa savrulur. Bu durum sadece savrulan cisim için değil, otobüs için de tehlikelidir. Zira hem otobüse hasar verebilir birebir vakitte otobüsün hareketini etkileyecek seviyede olup kazaya sebep olabilir.
Tankerlerdeki dalgakıran da büsbütün birebir mantığa dayanmaktadır.
Dalgakıran bulunmayan bir tankerin içerisindeki sıvı, ivmelenme sırasında tankerin içerisinde özgürce hareket edebilecek ve tankerin iç duvarlarına süratle çarpacaktır.
Tonlarca sıvı taşıyan bir tanker, ani fren yaptığında içerisindeki sıvı birinci anlarda tankere hiç bir tesirde bulunmaz ve öne hakikat yığılmaya başlar.
Ta ki sıvı artık tankerin önünde gidecek bir yer bulamayana kadar. Bu sırada frenleme yapan tanker güya gerisinden bir araç çarpmışçasına öne atılır ve bu durum çok risklidir.
Dalgakıranlar, içerideki sıvının ivmelenme anında toplu biçimde ivmeye karşıt taraftaki tesirlerini hafifçeletirler. Aynı ölçüdeki etkiyi vakte yayarak daha stabil bir hareketi mümkün kılarlar.